 Wysany: Sob 22:01, 06 Maj 2006 Temat postu: Oglnie o szpicach |
|
| Szpic to nazwa okrelonego typu psa, obejmujca grup wielu ras z pnocy, wschodu i centralnej czci kontynentu euroazjatyckiego oraz z podbiegunowych obszarw Ameryki Pnocnej, a take z Grenlandii i Islandii. Psy z tej grupy odznaczaj si stosunkowo pierwotn budow, sabo zmienion przez czowieka.
Zdecydowana wikszo dzisiejszych szpicw wywodzi si od psa pnocnego, ktry zamieszkiwa okoo 20 tys. lat temu pnocne obszary Eurazji, a pochodzi od wilka arktycznego. Niewielka cz szpicw ma cechy wskazujce na pochodzenie od dingo, ktry z kolei wywodzi si od wilka azjatyckiego. Dotyczy to zwaszcza rasy Basenji z Azji Mniejszej oraz niektrych ajek z poudniowo-wschodniej Azji. Czsto do szpicw zalicza si jedynie rasy pochodzce od psa pnocnego. Poszczeglne rasy i typy szpicw uksztatoway si wskutek migracji i ewolucyjnego dostosowania do miejscowych warunkw geograficznych i klimatycznych. Czynnikiem, ktry wpyn na zrnicowanie ras, bya izolacja geograficzna psw, rozprzestrzenionych na dosy duym obszarze. Wpyw czowieka na wspczesny ksztat psw z tej grupy jest stosunkowo niewielki i staje si widoczny dopiero w ostatnich dziesicioleciach, od kiedy hodowla psw wie si z selekcj dokonywan subiektywnie przez czowieka, dla uzyskania okrelonych cech wygldu i charakteru. Wczeniejszy rozwj tych psw opiera si jedynie na selekcji naturalnej. Szpice posiadaj dosy jednolit budow. Prawie wszystkie s psami redniej wielkoci - wyjtek stanowi rasy miniaturowe do towarzystwa. Szpic prezentuje typ psa o mocnej budowie, z gow w ksztacie ostrego klina, silnym i muskularnym grzbietem oraz ogonem noszonym do gry i zakrconym sierpowato nad zadem. Wszystkie psy w tej grupie posiadaj trjktne, stojce do gry uszy, ktrym to szpice zawdziczaj swoj nazw. Koczyny s zwykle proste, dugie i sabo uktowane. Dziki niewielkiej ingerencji czowieka w rozwj szpicw, wikszo z nich to rasy cieszce si dobrym zdrowiem, odporne na warunki klimatyczne, u ktrych wady genetyczne s rzadkoci. Szpice s psami niezalenymi i samodzielnymi, o mocnym charakterze. S przyjanie nastawione do czowieka, inteligentne, atwo si ucz, ale nie wykazuj nadzwyczajnego posuszestwa. Ich ywy temperament objawia si w postaci duej pobudliwoci, ruchliwoci i czstego szczekania. Szpice towarzysz czowiekowi od kilku tysicleci i s wykorzystywane w wielu dziedzinach. Uytkuje si je midzy innymi jako psy zaprzgowe, myliwskie, strujce, pasterskie, i od pewnego czasu take jako psy do towarzystwa. W Midzynarodowej Federacji Kynologicznej do szpicw zalicza si okoo 40 ras nalecych do sekcji 1-5 z V grupy FCI oraz czasami umownie rasy Basenji i Canaan Dog z sekcji 6 tej grupy. Inne organizacje kynologiczne za rasy nalece do szpicw uznaj midzy innymi: American Eskimo Dog, Canadian Eskimo Dog, Seppala Sled Dog, Reindeer Herding Dog i kilkadziesit innych ras i odmian lokalnych, nalecych do wsplnego typu, jak np. Alaskan Husky w Ameryce Pnocnej czy ajka w Eurazji. Jedne z bardziej znanych ras szpicw to: Alaskan Malamute, Akita (rasa psw), Chow Chow, Siberian Husky. rdo : http://pl.wikipedia.org/wiki/Szpic |
|